Skarlanka – jest typową rzeką pojezierną, z leniwym, ledwie wyczuwalnym nurtem i szeregiem urokliwych jezior na trasie. Zapewne dlatego nazywana bywa małą Krutynią. Stanowi jedną z dwóch głównych osi hydrograficznych Pojezierza Brodnickiego (druga to płynąca nieco dalej na zachód Struga Brodnicka). W 1985 roku ustanowiono tu Brodnicki Park Krajobrazowy.
Skarlanka wypływa z mokradeł otaczających J. Skarlińskie, kilka kilometrów na od Nowego Miasta. Jej długość to 37,1 km, a powierzchnia całkowita zlewni 227,7 km2. Uchodzi do Drwęcy w Tamie Brodzkiej, na 100 km tej rzeki. Cały teren Pojezierza otaczają gęste, stare lasy. Najważniejszym dopływem Skarlanki jest Cichówka.
Łączy m.in. jeziora Skarlińskie, Wielkie Partęczyny, Dębno, Robotno, Zbiczno, Strażym i Bachotek. Wraz z kilkoma odnogami (m.in na J. Łąkorz lub J. Zbiczno i dalej J. Ciche) tworzy system odpowiedni nawet na kilkudniową kajakową włóczęgę. Infrastruktura turystyczna nie jest tu nadmiernie rozbudowana, ale w zupełności wystarczająca (znajdziemy na szlaku spokojne, śródleśne biwaki, dobrze zagospodarowane kąpieliska z pomostami i czystymi plażami, restauracje, smażalnie ryb itp.). Dzięki racjonalnemu rozmieszczeniu zabudowy turystycznej szlak zachował na szczęście swój kameralny charakter - wiedzie w większości przez tereny oddalone od cywilizacji, porośnięte gęstym lasem, gdzie można do woli sycić się ciszą, spokojem i urokami naturalnego krajobrazu.
Szlak Skarlanki (jak i całe Pojezierze Brodnickie) jest dostępny dla kajaka i wart odwiedzenia o każdej porze roku. Spływ Skarlanką to rewelacyjna koncepcja na wakacyjny urlop lub jesienny weekend za miastem. Może stanowić także „prolog” dla dłuższego spływu Drwęcą - np do Torunia. Dobrze czuć będą się tu rodziny z małymi dziećmi, jak i grupy znajomych. Kajakowa włóczęga po Pojezierzu Brodnickim to także idealny pomysł na romantyczny wyjazd z ukochaną osobą.
Kilometraż szlaku Skarlanki
(Pojezierze Brodnickie)
- 27,4 km - Początek szlaku nad J. Skarlińskim.
- 25,0 km - Wypływ Skarlanki z J. Skarlińskiego – przez następne 6 kilometrów Skarlanka wiedzie przez głębokie lasy wąską, zabagnioną i miejscami zarośniętą dolinką. To uciążliwy odcinek, dostępny przede wszystkim wczesną wiosną. Większość spływów Skarlanką startuje z sąsiedniego J. Łąkorek
- 19.1 km - Ujście Skarlanki do J. Wielkie Partęczyny (340 ha, 31,6 m głębokości - największy akwen Pojezierza Brodnickiego). Nad jeziorem znajduje się ośrodek wypoczynkowy i pole namiotowe.
- 18,1 km - Przesmyk na J. Łąkorz. W Łąkożu (+ 2 km) startuje większość spływów Skarlanką.
- 14,4 km - Wypływ z J. Wielkie Partęczyny, mostek, przepust, krótki przesmyk na J. Dębno.
- 13.8 km - Wypływ z J. Dębno.
- 13,0 km - Ujście do J. Robotno.
- 12,1 km - Wypływ z J. Robotno – rozpoczyna się bardzo malowniczy, dłuższy przesmyk na malutkie J. Kurzyny i dalej – w kierunku miejscowości Gaj-Grzmięca.
- 8,5 km - z lewej strony odnoga na J. Strzemiuszczek.
- 8.1 km - Jaz w Gaj Grzmięcy (6 metrowe spiętrzenie dla powstałego już w średniowieczu krzyżackiego młyna). We wsi mieści się siedziba BPK, jest pole namiotowe oraz dobra smażalnia ryb.
- 7,9 km - Wypływ na J. Strażym, po prawej odnoga na J. Zbiczno i dalej: J. Karaś i J. Ciche. Na końcu J. Nad Zbicznem mieści się kilka ośrodków wczasowych, są kąpieliska, bary ośrodek i bardzo przyjazne kajakarzom pole namiatowe Rytebłota (+3 km), ulokowane na końcu jeziora, tuż przy przesmyku na J. Ciche (do dyspozycji prysznice, altanka z kominkiem, kuchnia polowa.
- 7,0 km - Wypływ z J. Strażym. Skarlanka płynie tu leniwie szerokim przesmykiem wzdłuż rezerwatu florystycznego „Bachotek”.
- 5,2 km - Ujście Skarlanki do J. Bachotek, uznawanego za perłę Pojezierza Brodnickiego.
- 4,1 km - Ośrodek PTTK z kąpieliskiem, dalej pole namiotowe.
- 3,0 km - Tzw. Wyspa Skarbów na J. Bachotek, z prawdopodobnym miejscem kultu pogańskich Prusów
- 1,1 km - ośrodek wczasowy UMK
- 0,6 km - Wypływ z jeziora Bachotek
- 0,3 km - Tama Brodzka, niewielki jaz piętrzący, prosta przenoska.
- 0,0 km - Ujście Skarlanki do Drwęcy na jej 100 km. Do Brodnicy pozostaje stąd 10 km.
Polecamy także spływ kajakowe przez Pojezierze Brodnickie szlakiem Strugi Brodnickiej. Z uwagi na konieczność dłuższych przenosek i miejscowe zarastanie szlak ten jest bardziej uciążliwy, za to równie atrakcyjny, malowniczy i wart przepłynięcia.
